KULLANICI DENEYİMİ (UX) TASARIMI NEDİR?
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı; bir ürün, hizmet veya servisten faydalanan kullanıcılara anlamlı ve alakalı deneyimler sunmaya yarayan bir süreçtir. Bu süreç markalama, tasarım, kullanılabilirlik, özellik ve işlevsellik gibi bir çok alanı kaplayabilir.
İster bir mobil uygulama arayüzü ister bir sandalye tasarlayın. Warp Motorunu icat edip uzay zamanı bükerek başka gezegenlere gitmediğiniz sürece, kullanıcılarınız her zaman sayısız değişkenlik gösteren özellikleri ve davranışları ile insanoğlu olacaktır. Kullanıcı deneyimi ile onların davranışlarını, motivasyonlarını, ihtiyaçlarını, sıkıntılarını analiz edebilir, yaşadıkları problemlere onların açısından bakabilirsiniz.
Bu yazıda genel olarak UX Tasarımından bahsedip, kısa bir şekilde anlatmaya çalışacağım.
Kullanıcı Deneyimi Neden Bu Kadar Önemli?
Kullanıcı deneyiminin merkezinde kullanıcıların davranışları, beklentileri, problemleri ve bu problemlere yaklaşımları incelenir. Kısaca insan davranışlarını analiz ederek tasarım yapılır da diyebiliriz. Kullanıcı Deneyimi Tasarımı, dijital teknolojilerin bu kadar hızlı yayıldığı ve geliştiği günümüz ortamında ürün, hizmet veya servisinizi tasarlarken işin başında, devamında ve sonunda bir çok fayda sağlaycaktır.
Aşağıda bir kısım faydaları listelemeye çalıştım, başka bir yazıda daha detaylı anlatmaya çalışacağım,
- Sürekli genişleyen pazarda hayatta kalırsınız
- Değişen kullanıcı alışkanlıklarına uyum sağlarsınız
- Sürekli ortaya çıkan rakiplerinizden sıyrılıp, farkınızı ortaya koyarsınız
- Kullanıcılarınıza değer verdiğinizi hissettirir ve sürekliliğinizi sağlarsınız
- Müşteri memnuniyetinizi arttırırsınız
- Mutlu müşteriler ile hem daha geniş bir alana yayılır hem de gelirlerinizi arttırırsınız
Peki Süreç Nasıl İşler?
İnternette Kullanıcı Deneyimi Tasarımını biraz araştırırsanız, karşınıza bir çok kabul görmüş tasarım süreçleri çıkacaktır. Bu süreçlerin temellerine indiğinizde hepsinin aynı metotları kullanmakta ve aynı amaca hizmet etmekte olduğunu görürsünüz; problemi tespit etmek, problem için olası çözümler bulmak, bu çözümleri test edip çalışabilirliğini doğrulamak.
Ürün, hizmet veya servisin çeşitliliğine ve proje durumuna göre kullanılacak metotlar sürekli farklılaşır. Bu da internette gördüğünüz farklı süreçlerin ortaya çıkmasına sebep olur. Örneğin; hazırda kullanılan bir ürünü kullanıcılar ile test edebilirken, yeni ortaya çıkacak bir ürünü kullanıcılar ile bire bir görüşmeler yaparak analiz edebilir ve iç görüler toplayabilirsiniz.
Genel olarak bir Kullanıcı Deneyimi Süreci aşağıdaki aşamalardan oluşabilir;
- Araştırma
- Analiz
- Fikir Bulma
- Tasarım
- Prototip ve Test
Oluşabilir diyorum çünkü insan odaklı tasarım prensiplerini benimseyip, kullanıcı deneyimi metotlarında uzmanlaşmaya başladığınızda kendi UX yol haritalarınızı hazırlamaya başlayacaksınız.
Multidisipliner Tasarımcı mı?
Kullanıcı Deneyimi Tasarımı ile ilk tanıştığımda UX tasarımı çok yeni bir kavramdı ve çoğunlukla UI/UX Tasarımcısı olarak kullanılıyordu. Yani hem grafiksel arayüzü hem de kullanıcı deneyimi için ihtiyaç duyulan araştırma, analiz, fikir ve test gibi aşamaları tek bir kişi yürütüyordu. Bu Multidisipliner yaklaşım zor ve süreci uzattığından dolayı olacak ki, zaman içerisinde kendi içerisinde bölünmelere başladı.
İlk olarak UI Designer ve UX Designer olarak ikiye ayrıldılar. UI tarafı işin grafiksel tarafını tasarlıyor, kullanıcıya görünümde ne hissettirdiği ile ilgileniyordu. UX ise tamamen kullanılabilirlik üzerine odaklanıyor ve az önce bahsettiğimiz süreçleri uyguluyordu. Daha sonradan süreç içerisindeki tüm aşamaları teker teker üzerinde toplayan birimlere ayrılmayta başladılar; araştırma aşamalarını yürüten Kullanıcı Deneyimi Araştırmacıları (UX Researcher), Bilgi Mimarisini inşa eden Bilgi Mimarı Tasarımcıları (Information Architect), kullanıcının etkileşimlerine karar veren Etkileşim Tasarımcıları (Interaction Designer) vs.
Başka bir yazımda bütün bu ünvanlara daha detaylı bir şekilde değineceğim. Şimdilik kafa karıştırmamak adına kısa ve açıklayıcı yazmaya özen göstermeye çalıştım. Makale il ilgili soru ve önerileriniz olursa bana [email protected] adresinden ulaşabilirsiniz.
namárië